Web 3.0 ve Metaverse Çılgınlığı

Bilgi ve teknoloji çağı, adının hakkını vererek her geçen gün yeni gelişmelerle insanları şaşırtmaya devam etmektedir. Her gün yeni terimler ve yeni teknolojilerhizmete girerken bir yandan da farklı dallarda değişik teknolojiler gelişmektedir. Her geçen gün geliştirilen sistemler ile ister üretimde olsun ister ulaşımda olsun birçok alanda insan hayatı kolaylaşmaktadır.

Hayatı bu denli kolaylaştıran teknolojilerden biride şüphesiz internettir. ARPANETadıyla iki üniversite arasında gönderilen bir mesajla başlayan internetmacerası, bugün dünyanın her yerinde birçok alandakullanarak sürmektedir. Bu günlerde adını sıkça geçen Web 3.0 iseinternetin bir çeşit ileri versiyonudur. Web 3.0 kavramını daha iyi anlamak için web ve internet tarihinde kısa bir gezinti yapmak gerekmektedir.

Web dünyası kendine has iki farklı döneme sahiptir;

1) Web 1.0

İnternetin en ilken olduğu dönemdir. Bu dönemde HTML ile oluşturulan internet siteleri, sadece “salt okunur” şekildeydi. Bu şekli ile Web 1.0’ıonline bir kütüphaneye benzetilebilmektedir. Çünkü bu dönemde internet üzerinden yapılabilecektek şey,internetteki bilgileri okumakla sınırlıydı. Bu bilgilere insanlar kendi fikirlerini ekleyememekte, yorum yapamamakta ya da kendi fikirlerini ve içeriklerini oluşturup bunları internet üzerinden yayınlayamamaktaydılar. Bu hali ile internet oldukça sınırlı bir kullanıma sahipti.

Web 1.0 farklı bilgisayarla oluşturulan bilgileri birbirlerine bağlayarak bir bilgi ağı oluşturma aşamasıyla tabii ki insanlık için oldukça önemli bir adımdır. Fakat yetersizdi ve birçok eksiği bulunmaktaydı.

2) Web 2.0

İnternetin şu anki devrimi olan Web 2.0,Web 1.0’ın bulunmasından 10 yıl sonra arama motorlarının da devreye girmesi başlamıştır. Şu anda dünyanın birçok yerinde kullanılan arama motorları olan o küçük ve basit kutucuklar, çıktığı dönemde oldukça yenilikçi ve önemli bir gelişmeydi. Tabii Web 2.0 sadece arama motorlarından ibaret değildir. Artık statik olan web siteler, dinamik bir hale bürünerek insanlara kendi ürettikleri bilgileri paylaşma olanağı sağlamıştır. Bunun dışında mobil cihazlarında gelişmesi ile internete sadece bilgisayarlar değil, mobil cihazlar ilede erişim sağlanabilme özelliği getirilmiştir. Bu şekilde hem internet erişimi hem de içerik üretmek kolaylaşmıştır.

Tüm bu gelişmelerin ardından insanlar Web 3.0 hakkında da yavaş yavaş konuşmaya başlamıştır. Dikkat edilirse hem Web 1.0 hemde Web 2.0’da da bilgiyi paylaşmak için aracılara ihtiyaç duyulmaktadır. İster web site olsun, ister oluşturulan içerikler olsun hiçbir zaman birinin bilgisayarından bu bilgiler direk alınmamaktadır.Web 1.0’da bir web sitesi hazırlandığında bunu bir sunucuya aktarmak gerekmekteydi. Web. 2.0’da da web siteleri sunuculara koyulabilir ya da platformlar aracılığıyla insanlarla iletişim kurulabilmektedir. Fakat bu iki örnekte de gözüktüğü üzeri biriyle iletişim kurmak veya üretilen içerikleri paylaşmak için bir merkezi yapı bir yani aracıyaihtiyaç duyulmaktadır.

Web 3.0 ise bu aracıları ortadan kaldırmayı amaçlayan bir teknolojidir. Yani direk olarak ilgili kişiye bağlanmak, bir merkeziyetsiz bir yapı oluşturmak Web 3.0’ın en büyük hedeflerindendir.

Birkaç yıla kadar Web 3.0 sadece bir hayalden ibaret olsada, blockchain teknolojisinin çıkmasıyla, Web 3.0 için bir umut ışığı doğmuştur. Çünkü blockchain teknolojisi insanlığa merkeziyetsiz yapıların da kurulabileceğini göstermiştir.Birçok insan Web 3.0’ı meteversle ilişkilendirmekte ve metaversin alt yapısı olabileceğini düşünmektedir

Metaverse Çılgınlığı

Basitçe tanımlamak gerekirse metaverse, dünyamıza paralel olarak oluşturulmuş sanal bir evrendir. Zaten metaverse kelimesinin Türkçedeki karşılığı sanal evrendir. Bu evrende insanlar satın aldıkları arsalarda bir şey satabilmekte, etkinlikler düzenleyebilmekte ya da arkadaşları ile sosyal aktivite ve etkinliklerde vakit geçirebilmektedir.

Metaverse 3 boyutlu bir dünya olduğundan bu evrene giriş için sanal gerçeklik gözlükleri ve çeşitli ekipmanların gerekeceği öngörülmektedir. Bununla birliktemetaversin yaygınlaşması, özellikle sanal gerçeklik gözlükler gibi ekipmanların satışının arttıracağını düşündürmektedir. Bu yüzden şirketler bu alana yatırım yapmaya başlamıştır. Bu konuda yapılan en büyük adımlardan biri ise geçtiğimiz yıllarda Facebook’un adını Meta olarak değiştirerek sanal gerçeklik teknolojileri üzerinde çalışan bir şirket olan Oculus şirketini satın almasıdır. Bunun dışında Roblox gibi şirketlerde bu alana yatırım yapmaya başlamıştır.

Bu tür gelişimler birçok insanı şimdiden heyecanlandırmaktadır. Gelişim elbette iyidir fakat öncelik her zaman bu tür platformları kullanırken geçireceğimiz zamanı yönetmek ve bizim için değerli olan şeyleri unutmamak olmalıdır.İnternet iyi kullanıldığı takdirdeoldukça yararlı bir kaynak olabilir, fakat aynı zamanda zararlı yazılımlar vb. tehlikeleride mevcuttur.